GÜNEŞ'İN DOĞUŞU VE BATIŞINDAKİ FARKLI NOKTALAR

 

Artık, doğuların ve batıların Rabbine yemin ederim; Biz gerçekten güç yetireniz; (Mearic Suresi, 40)

 

Göklerin, yerin ve ikisi arasında bulunanların Rabbidir, doğuların da Rabbidir. (Saffat Suresi, 5)

 

O, iki doğunun da Rabbidir, iki batının da Rabbidir. (Rahman Suresi, 17)

 

Yukarıdaki ayetlerde görüldüğü gibi doğu ve batı kelimeleri çoğul olarak kullanılmışlardır. Örneğin ilk ayette kullanılan "meşarik" kelimesi doğu için, "megarib" kelimesi de batı için ikiden fazla olduklarını ifade eden çoğul kullanım şekilleridir. En son ayette ise "meşrikeyn" iki doğu, "mağribeyn" iki batı şeklinde kullanılmıştır. Ayetlerde kullanılan "meşarik" ve "meğarib" kelimeleri "Güneş'in doğduğu ve battığı yer" anlamlarına da gelmektedir. Dolayısıyla yukarıdaki ayetlerde gün doğumunun ve gün batımının çeşitli noktalarından bahsedilir. Ayrıca ilk ayette doğuların ve batıların Rabbi olarak yemin edilmesi de dikkat çekicidir.

Bilindiği gibi Dünya'nın kendi etrafında dönüş ekseni (ekliptik ekseni) 23° 27'lık bir eğikliğe sahiptir. Bu eğiklik ve Dünya'nın küresel şekli sebebiyle, güneş ışınları yeryüzüne her zaman aynı açıyla düşmez. Bu nedenle ekvatordan uzakta bulunan bir kimse -güneş ışınları bu bölgeye farklı açılarla düştüğü için- Güneş'in doğuda farklı noktalarda doğduğunu, batıda da farklı noktalarda battığını gözlemler. Ve bu kişi ekvatordan ne kadar uzakta olursa, gün batımı ve gün doğuşu için o kadar farklı noktalar tespit edecektir.

Ancak ekvatordaki bir kişi, güneş ışınları bu bölgeye her zaman dik açıyla geldiği için, Güneş'in hep tam doğudan doğup, tam batıdan battığını görecektir. Arap Yarımadası'nın ekvatordan pek uzakta olmadığı dikkate alındığında, burada gözlemsel olarak böyle bir tespitin yapılmasının mümkün olmadığı açıktır. Çünkü bu bölgedeki bir kişi Güneş'in hep aynı noktadan doğup, hep aynı noktadan battığını görecektir. Yukarıdaki ayetlerde geçen doğu ve batı ile ilgili ifadeler, Güneş'in farklı noktalardan doğup, farklı noktalardan battığına işaret ediyor olabilir. (En doğrusunu Allah bilir.)